Od Redakcji, p. 265

STUDIA I MATERIAŁY / STUDIES AND MATERIALS / ETUDES ET MATERIAUX
"Ścieki, kloaki i sekretnicy". Problemy oczyszczania miast srodkowoeuropejskich w sredniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej polowy XIX wieku / "Sewerage, cesspits and refuse collectors". The problems of sewage treatment in Central European towns from the 15th c. to the second half of the 19th c. / "Égouts, cloaques, nettoyeurs d'égouts". Problèmes de nettoiement des villes de l'Europe centrale depuis le moyen âge jusqu'au XIXe siècle

Edmund Kizik, Wstep. Ad locum secretum / Introduction. Ad locum secretum / Préface. Ad locum secretum, p. 267
Jerzy Piekalski, Stan czystości średniowiecznych miast Europy Środkowej. Zarys problemu z punktu widzenia archeologa / The sanitary condition of mediaeval towns in Central Europe from the archaeologist's perspective / Etat de propreté des villes médiévales d'Europe centrale. Aperçu du problème présenté par un archéologue, p. 271
Robert Krzywdzinski, Ścieki i latryny średniowiecżnego oraz nowozytnego Gdańska w świetle źródel archeologicznych / Sewers and cesspits in the mediaeval and modern Gdansk in view of archaeological excavations / Egouts et latrines de Gdansk médiéval et moderne à la lumière des sources archéologiques, 279
Zbigniew Polak, Średniowieczne i nowożytne urzadzenia sanitarne odsłoniete w trakcie badań archeologicznych prowadzonych przy ulicy Powrożniczej w Gdańsku w latach 2002-2004 / The mediaeval and modern sanitary facilities excavated at Powroznicza Street in Gdansk in 2002-2004 / Installations sanitaires médiévales et modernes, découvertes au cours des fouilles archéologiques entreprises à la rue Powroznicza à Gdansk, dans les années 2002-2004, p. 293
Wojciech Brzezowski, Urzadzenia wodno-kanalizacyjne w domach wrocławskich w XVII i XVIII w / Plumbing in Wroclaw houses in the 17th and 18th c. / Réseau de distribution d'eau et installation sanitaire dans les maisons de Wroclaw aux XVIIe et XVIIIe siècle, p. 305
Mirosław Marcinkowski, "Miejsca sekretne" w Elblagu od XIII do XIX wieku w świetle wykopalisk / "Secretplaces" in Elblag from the 13th to the 19th c. in view of excavations / "Lieux secrets" à Elblag du XIIIe au XIXe siècle, à la lumière des fouilles, p. 313
Urszula Sowina, Zanieczyszczenie wód w miastach średniowiecznych i wczes-nonowożytnych / Water pollution in mediaeval and early modern towns / Pollution des eaux dans les villes médiévales et au début de l'époque moderne, p. 319
Zofia Maciakowska, Z badań nad gospodarka wodna w Glównym Mieście w Gdańsku do poczatku XV w / Research on water supply in the Main town of Gdansk until the beginning of the 15th c / Etudes sur l'aménagement des eaux dans la Ville Principale à Gdansk jusq'au début du XVe siècle, p. 331
Roman Czaja, Troska o stan sanitarny w miastach pruskich w XIV i XV w. / Caring for the sanitary condition of Prussian towns in the 14th and 15th c. / Comment veillait-on sur l'état sanitaire des villes de la Prusse aux XIVe et XVe siècles, p. 343
Andrzej Karpiński, Kaci a problemy oczyszczania miast koronnych w XVI-XVIII w / Executioners and the problems of waste disposal in Polish towns in the 16th-18th c / Les bourreaux et les questions du nettoiement des villes de la Couronne aux XVIe-XVIIIe siècles, p. 351
Dariusz Kaczor, Labor infamus - labor utilis. Funkcje kata w systemie utrzymywania czystości w wielkich miastach Prus Królewskich XVI-XVIII wieku / Labor infamus - labor utilis. The functions of the executioner in waste disposal systems in the cities of Royal Prussia in the 16th-18th c / Labor infamus - labor utilis. Les fonctions du bourreau dans le système de l'entretien de la propreté dans les grandes villes de la Prusse Royale aux XVIe-XVIIIe siècles, p. 361
Jacek Wijaczka, Miotla i miecz. Jak kaci i ich sludzy sprzatali ulice w Królewcu w końcu XVII i na poczatku XVIII wieku / The sword and the brush. How executioner cleaned the streets of Królewiec at the endof the 17th c. and at the beginning of the 18th c / Le balai et la hache. Comment les bourreaux et leur valets nettoyaient-ils les rues à Königsberg à la fin du XVIIe et début du XVIIIe siècle, p. 377
Boguslaw Dybaś, Toruńska ordynacja o oczyszczaniu miasta z 1594 roku i jej geneza / The Torun statute concerning waste disposal from 1594 and its origin / Ordonnance de nettoiement de la ville de Torun de 1594 et son origine, p. 383
Józef Arno Włodarski, Z problematyki higieny w miastach biskupiej Warmii (XVII-XVIII w.) / The problems of hygiene in the towns of the bishopric of Warmia in the 17th-18th c / Quelques problèmes de l'hygiène dans les villes episcopales en Warmie (XVIIe-XVIIIe siècles), p. 389
Radosław Kubicki, "Czystość" w miastach regionu świetokrzyskiego w XVI-XVIII w / The "cleanliness" in the towns of the Kielce region in the 16th-18th c / "Propreté" dans les villes de la région des Monts Ste Croix, aux XVIe-XVIIe siècles, p. 397
Ewa Barylewska-Szymańska, Czystość i higiena w gdańskich domach mieszczańskich drugiej połowy XVIII wieku / Hygiene in Gdansk houses in the 2nd half of the 18th c / Propreté et hygiène dans les maisons des bourgeois de Gdansk de la seconde moitié du XVIIIe siècle, p. 411
Iwona Janicka, Urzadzenia sanitarne w Wilnie w XIX wieku / Sanitary fittings in Yilnius in the 19th c / Instalations sanitaires à Vilno au XIXe siècle, p. 423
Dagmara Fleming-Cejrowska, Problem "miejsc ustepowych" w opiniach lekarzy i mieszkanców Warszawy w drugiej polowie XIX wieku / The problem of toilets in Warsaw in the 2nd half of the 19th c. as viewed by doctors and city dwellers / Question des "lieux d'aisances" dans l'opinion des médecins et des habitants de Varsovie, dans la seconde moitié du XIXe siècle, p. 433

Summary, p. 443

STUDIA I MATERIAŁY / STUDIES AND MATERIALS / ETUDES ET MATERIAUX
Gerhard Jaritz, Droga do kościola w póżnym średniowieczu: splendor i kurz / The late medieval road to church: between splendor and dust / Le chemin de l'église au bas moyen âge : splendeur et poussière, p. 131
Ruth- E. Mohrmann, Pośmiertne inwentarze mienia - krytyka żródła, problemy Badawcze / Probate inventories - source critique and research problems / Les inventaires des biens après décès - critique de la source, problèmes de recherche, p. 137
Aleksander Jankowski, Osiemnastowieczne kościoły przysłupowe i quasi-przysłupowe w dolinie Noteci / Eighteenth-century framed and quasi-framed churches in the valley of the Noted / Les églises à poteau au XVIII e siècle dans la vallée de Notée, p. 147

KOMUNIKATY NAUKOWE / COMMUNIQUES / COMMUNIQUES SCIENTIFIQUES
Jaroslaw Ościłowski, Czy istniał wczesnośredniowieczny gród w Bielsku na Starym Mazowszu? / Was there an early-medieval stronghold in Bielsk in Old Mazovia / Y avait-il un castrum en haut moyen âge à Bielsk dans la Vieille Mazovie?, p. 181
Anna Siwiak, Średniowieczna figurka gliniana z badań archeologicznych w Bydgoszczy / A medieval clay figurine excavated in Bydgoszcz / La figurine en argile médiévale des fouilles à Bydgoszcz, p. 191
Grazyn a Klimecka, Średniowieczny traktat o zapobieganiu chorobom / A medieval treaty on preventing illnesses / Un traité médiéval sur la prévention des maladies, p. 197
Zdenek Hazlbauer, Sygnatury garncarskie na gotyckich i renesansowych kaflach czeskich / Potters' signatures on Gothic and Renaissance Bohemian tiles / Les marques des potiers sur la céramique de poêle tchèque gothique et de la renaissance, p. 205
Mychajło Hłuszko, Wiejskie zaprzegi konne na Ukrainie w XVI-XVIII w. / Rural horse teams in Ukraine in the 16 th -18 th c / Les harnachements de trait campagnards en Ukraine aux XVIe XVIIIe siècles, p. 217

Recenzje / Reviews, reports and notes / Critiques, comptes rendus et notes, p. 221
Sprawozdania i zapiski, p. 237
Wspomnienia / In memoriam / In memoriam
Danuta Molenda (23 VI 1931 - 22 III 2004) - Dariusz Glówka, p. 253
Kronika naukowa / Chronicle / Chronique scientifique, p. 255

STUDIA I MATERIALY/STUDIES AND MATERIALS/ETUDES ET MATERIAUX
Olgierd Lawrynowicz, Pas rycerski na Slasku i w Malopolsce w wiekach srednich. Studium ikonograficzne/The Knighthood belt in Silesia and Little Poland in the Middle Ages. An iconographic study/La ceinture de chevalier en Silésie et en Petite Pologne au moyen âge. Etude iconographique, p. 3
Tomasz Nowakowski, Lokacja i uklad urbanistyczny Bydgoszczy na tle przemian gospodarczych w XIV wieku/The foundation and expansion of Bydgoszcz in the context of economic development in the fourteenth century/Location et système urbanistique de Bydgoszcz en fonction des transformations éme urbanistique de Bydgoszcz en fonction des trasformations économiques au XIVe siècle, p. 17
Tomasz Samojlik, Stanislaw August Poniatowski w Puzczy Bialowieskiej (30 sierpnia-2 wrzesnia 1784 roku) /Stanislaw August Poniatowski in the Bailowieza Forest (30th August-2nd September 1784) /Stanislas Auguste Poniatowski dans la forêt de Bialowieza (les 30 août-2 septembre 1784), p. 35
Tomasz Suma, Rodzina Erbe - ród fabrykancki z Zawiercia/The Erbe family - manufacturers from Zawiercie/La famille Erbe - dynastie de gros fabricants de Zawiercie, p. 53

PRZEGLAD BADAN/
Edmund Kizik, Nowe polskie prace na temat historii dzwonów/New Polish studies on the history of bells/Nouveaux ouvrages polonias au sujet de l'histoire de cloches, p. 65

METODY BADAWCZE/
Radoslaw Herman, Henryk Wrzosek, Wykorzystanie elektronowej mikroskopii skaningowej i spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni do okreslania surowca zweglonych tkanin wykopaliskowych/Electron scanning microscopy and infra-red absorption spectroscopy as methods of identifying the raw material of charred excavated textiles/Emploi de la microscopie électronique scanographique et de la spectroscopie d'absorption en infrarouge pour indiquer la matière première des tissus carbonisés provenant des fouilles, p. 71

Recenzje/Reviews/Critiques, p. 85
Sprawozdania i zapiski/Reports and notes/Comptes rendus et notes, p. 101
Kronika naukowa/Chronicle/Chronique scientifique, p. 115

STUDIA I MATERIALY/STUDIES AND MATERIALS/ETUDES ET MATERIAUX
Od Redakcji/From the Editor/Editorial, p. 155
Dariusz Glówka, Andrzej Klonder, Inwentarze mienia w badaniach kultury Europy od sredniowiecza po nowozytnosc/Property inventories in the studies of European culture from the Middle Ages to modern times/Inventaires des biens dans les études de la culture de l'Europe depuis le moyen âge jusq'aux temps modernes, p. 157
Elzbieta Mazur, Wykorzystanie inwentarzy w badaniach nad kultura XIX wieku na ziemiach polskich/The use of inventories in research on the nineteenth-century culture in Poland/Emploi des inventaires dans les études de la culture du XIXe siècle sur les terres de Pologne, p. 177
Olga Miriam Przybylowicz, Inwentarze wloskich klasztorów klarysek: San Gimignano (1317-1340), Bolonia (1337-1341), Ferrara (1337)/Inventories of Italian Poor Clare nunneries: San Gimignano (1317-1340), Bologna (1337-1341), Ferrara (1337)/Inventaires des cloîtres italiens des clarisses: San Gimignano (1317-1340), Bologne (1337-1341), Ferrare (1337), p. 183
Maria Koczerska, Inwentarze majatku ruchomego duchowienstwa krakowskiego w XV wieku/The inventories of movable property of Cracow clergy in the 15th century/Inventaires des biens meubles du clergé de Cracovie au XVe siècle, p. 201
Andrzej Wlodarek, Inwentarze klasztorne w badaniach z historii sztuki na przykladzie inwentarzy klarysek krakowskich/Convent inventories in art history research n the example of Cracow Poor Clare convent inventories/Inventaires des cloîtres dans les études de l'histoire de l'art - exemple des inventaires des clarisses de Cracovie, p. 211
Urszula Augustyniak, Inwentarze mienia radziwillowskiego z XVI-XVII wieku jako zródlo do historii mentalnosci i zycia codziennego - mozliwosci badan/Property inventories of the Radziwill family in the 16th-17th c. as a source to the history of mentality and everyday life - reserch opportunities/Inventaires des biens de la famille Radziwill aux XVIe-XVIIe siècles en tant que source pour l'histoire de la mentalité et de la vie quotidienne - possibilités de l'étude, p. 231
Marek Wagner, Inwentarze ruchomosci oficerów koronnych z drugiej polowy XVII wieku/Inventories of Polish officers from the second half of the 17th century/Inventaires des biens meubles des officiers de l'armée de la Couronne de la seconde moitié du XVIIe siècle, p. 249
Jaroslaw Dumanowski, Inwentarze wielmoznych i urodzonych. Konsumpcja szlachty wielkopolskiej w XVIII w/Inventories of the rich and noble. The consumption of Great Poland nobility in the 18th century/Inventaires des seigneurs et des nobles. Consommation de la noblesse de Grande Pologne au XVIIIe siècle, p. 261
Antoni Romuald Chodynski, Obyczaijowosc polska w swietle inwentarzy Czapskich herbu Leliwa z pierwszej polowy XVIII wieku/Polish customs as reflected in the inventories of the Czapski family from the first half of the 18th century/Les moeurs des Polonais d'après les inventaires de la famille Czapski porteurs du blason Leliwa, de la première moitié du XVIIIe siècle, p. 277

Recenzie/Reviews/Critiques, p. 293
Kronika Naukowa/Chronicle/Chronique Scientifique, p. 317

STUDIA I MATERIALY/STUDIES AND MATERIALS/ETUDES ET MATERIAUX
Marcin Rafal Pauk, Funkcjonowanie regale fortyfikacyjnego w Europie Srodkowej w sredniowieczu/The functioning of fortification regal privileges in Central Europe in the Middle Ages/Fonctionnement de la régale de fortification en Europe centrale au moyen âge, p. 3
Anna Petrycka, "Umrzec w wianku". Próba interpretacji nowozytnych pochówków z wiankami/ "to die in a garland". An interpretation of the significance of garlands found in graves/ "Mourir en couronne de fleurs". Essai d'interprétation des enterrements avec des couronnes de fleurs, p. 17
Ewa Barylewska-Szymanska, Wojciech Szymanski, "... na sw. Michala lub od zaraz "- sprzedaz i wynajem domów i mieszkan w Gdansku w 1775 roku/"... on Michalelmas or from now "- selling and reting houses and flats in Gdansk (Danzig) in 1775/"... à la Saint Michel ou immédiatement "vente et location des amisons et des appartements à Gdansk, en 1775p. 27

Komunikaty naukowe/Communiques/Communiques scientifiques, p. 41
Polemiki i dyskusje/Polemics and discussions/Polemiques et debats, p. 67
Kronika naukowa/Chronicle/Chronique scientifique, p. 81

PIECDZIESIAT LAT BADAN NAD KULTURA MATERIALNA/FIFTY YEARS OF MATERIAL CULTURE RESEARCH/CINQUANTE ANS D'ETUDES SUR LA CULTUREMATERIELLE
Od Redakcji/From the Editor/Editorial, p. 251
Wojciech Szymanski, Archeologia w "Kwartalniku Historii Kultury Materialnej "/Archaeology in "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej "/L'archéologie dans "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", p. 255
Janusz Ostoja-Zagórski, Archeologia wobec humanistycznych koncepcji badan nad kultura/Archaeology against the humanistic concept of culture studies/L'archéologie face aux conceptions humanistes des recherches sur la culture, p. 277
Leszek Kajzer, Z badan nad zamkami w Polsce w wieku XIII/From research on castels i n Poland in the 13th century/Recherches sur les châteaux en Pologne au XIIIe siècle, p. 287
Wojciech Iwanczak, Nowsze badania mediewistyczne w Czechach - refleksje niezobowiazujace/Newer mediaevak research in the Czech Republic - noncommittal reflexions/Récentes études médiévistes en République Tchèque - quelques réflexions, p. 305
Martin Dinges, Rezente Forschungstrends zur Geschichte der Armut - Frühe Neuzeit und Spätmittelalter/New trends in research on the history of poverty in the late Middle Ages and the early modern era/Nouvelles orientations des recherches sur l'histoire de la puvreté au bas moyen âge et au début des temps modernes, p. 311
Ruth-E. Mohrmann, Volkskundliche Sachkulturforschung/Studies of Sachkultur/Etudes ethnologiques de la Sachkultur, p. 331
Václav Buzek, Geschichte der Alltagskultur der Frühen Neuzeit in der tschechischen Geschichtsschreibung/Everyday life culture in the early modern era in Czech historiography/La culture de la vie quotidienne au début des temps modernes dans l'historiographie tchèque, p. 341

STUDIA I MATERIALY/STUDIES AND MATERIALS/ETUDES ET MATERIAUX
Piotr Borawski, Uzbrojenie gruzinskich górali - Chewsurów w XVII-XX wieku/The weapons of Georgian Chevsur mountaineers in 17th-20th century/L'armement des montagnards géorgiens - Khevsours aux XVIIe-XXe siècles, p. 351
Silke Meyer, Grafika w domach angielskiej middle class. Analiza posmiertnych inwentarzy majatkowych z lat 1730-1820 (odbiorcy, funkcja i Kontekst obrazu)/Graphics in English middle-class households. An analysis of probate inventories from 1720-1820 (Recipients, functions and context of the picture)/Les gravures dans les maisons de la middle class anglaise. Analyse d'inventaires après décès des années 1730-1820, p. 371

POLEMIKI I DYSKUSJE
Jerzy Sikora, Uwagi na temat tzw. opactwa Panny Marii w Tumie pod Leczyca/Some remarks on the so-called Holy Virgin abbey in Tum near Leczyca/Remarques au sujet de la soi-disant abbaye de la Vierge Marie à Tum près de Leczyca, p. 393
Edmund Kizik, Gdanskie umowy na odlewanie dzwonow z XVII i XVIII wieku. Uwagi po lekturze pracy Elzbiety Wroblewskiej/Bell-casting contracts inDanzig in the 17th-18th centuries. Some remarks on Elzbieta Wroblewska's work/Les contrats concernant la fonte des cloches à Gdansk des XVIIe-XVIIIe siècle. Remarques après la lecture de l'ouvrage d'Elzbieta Wróblewska, p. 405

Recenzie/Reviews/Critiques, p. 415
Kronika Naukowa/Chronicle/Chronique Scientifique, p. 429

STUDIA I MATERIALY/STUDIES AND MATERIALS/ETUDES ET MATERIAUX
K1ara Soltan-Koscie1ecka, Stilusy pónosredniowieczne z terenu obecnej Polski/ The late-mediaeval stiluses from the present territory of Poland/ Les stiluses du bas moyen-âge du présent territoire polonais, p. 123
Wieslaw Partyka, Budowa szpitala na Przedmiesciu Lwowskim w Zamosciu (1774-1775)/ The building of the hospital in the Lvov Suburb in Zamosc (1774-1775)/ La construetion de l'hôpital dans la banlieue de Lwów à Zamosc (1774-1775), p. 133
Katarzyna Maniewska, Glód w Republice Niemców Nadwolzanskich w latach 1921-1922/ The famine of 1921-1922 in the Republic of Volga Germans/, La famine dans la République allemande de Volga dans les années 1921 à 1922, p. 144
Andrzej Wozniak, Na peryferiach Grochowa. Z badan nad zyciem codziennym Goclawia w okresie miedzywojennym/ At the outskirts of Grochów. Some research on the everyday life of Goclaw between the World Wars/ Sur les périphéries de Grochów. Des recherehes sur la vie quotidienne de Goclaw pendant l'entre-deux-guerres, p. 155


KOMUNIKATY NAUKOWE/COMMUNIQUES/COMMUNIQUES SCIENTIFIQUES
Anetta Glowacka, Mieszkanki Wojnicza. Sytuacja kobiety w malym miescie w XVI-XVIII wieku/ The females of Wojnicz. The position of the woman in a small town in the 16th-18th century/, Les femmes de Wojnicz, La position de la femme dans une petite ville aux XVIe-XVIIe siècles, p. 183

ZRÓDLA/SOURCES
Barbara Baczynska, Mlyn nad Rudawa w 1809 roku. Spis dobytku Katarzyny Pabianowej mlynarki z podkrakowskiej wsi Bronowice Male/ The mill on the Rudawa in 1809. The probate inventory of Katarzyna Pabianowa, a miller from the village of Bronowice Male near Cracow/ Le moulin de Rudawa en 1809. L'inventaire de Katarzyna Pabianowa, la moulinière du village Bronowice Male à coté de Cracovie, p. 191

Recenzje, Sprawozdania i Zapiski/ Reviews, reports and notes/ Critiques, comptes rendus et notes, p. 199
Kronika Naukowa/Chronicle/Chronique scientifique, p. 233

STUDIA I MATERIALY/STUDIES AND MATERIALS/ETUDES ET MATERIAUX
Kestutjs Katalynas,Gediminas Vaitkevicius, Rozwój Wilna w XIV wieku w swietle badan archeologicznych/ The development of Vilnius in the 14th c. in the light of archaeological excavations/ L'expansion de Vilnius au XIVe siècle à la lumière des recherches archéologiques, p. 3
Tomasz Czerwinski, Wyposazenie chalupy wiejskiej na pólnocnym Mazowszu w drugiej polowie XIX i pierwszej polowie XX wieku/ The furnishings of the peasant house in northern Mazovia in the second half of the 19th c. and the first half of the 20th c/ L'équipement de la cabane à la campagne du nord de la Mazovie à la seconde moitié du XIXe et la première moitié du XXe siècle, p. 11

KOMUNIKATY NAUKOWE/ COMMUNIQUES/COMMUNIQUES SCIENTIFIQUES
Marian Glosek,Blazej Muzolf, Dwa fragmenty helmów redniowiecznych znalezione na zamku w Smoleniu, pow. Olkusz/ Two fragments of mediaeval helmets found in the castle in Smolen, district of Olkusz/Deux fragments des heaumes médiévaux trouvés au chàteau de Smolen, district de Olkusz, p. 35
Miroslaw Marcinkowski, Wagi i odwazniki kupieckie ze Starego Miasta Elblaga/ Merchants' scales and weights from the Old town of Elblag/ Les balances et les poids de commerci de la Vieille Ville à Elblag, p. 44
Irena Turnau, Wplyw ubiorów narodowych srodkowej i wschodniej Europy na stroje dworskie w krajach skandynawskich w XVII i XVIII wieku/ The influence of the national costume of Central and Eastern Europe on the court dress in Scandinavia in the 17th-18th c./ L'influence des costumes nationaux de l'Europe centrale et orientale sur les costumes de la cour dans les pays scandinaves aux XVIIe et XVIIIe siècles, p.53
Dariusz Glówka, Warunki podrózy po Europie Zachodniej w drugiej polowie XVIII w. w relacjach trzech polskieh duchownych/, Travelling conditions in Western Europe in three Polish clergymen's relations from the second half of the 18th c./ Les conditions des voyages en Europe occidentale dans la seconde moitié du XVIIIe siècle d'après les ouvrages de relation des trois ecclésiastiques polonais, p. 61

POLEMIKI I DYSKUSJE/ POLEMICS AND DISCUSSIONS/ POLEMIQUES ET DEBATS
Piotr A. Nowakowski, O potrzebie upowszechnienia terminologii bronioznawczej - uwagi na marginesie polskiego wydania pracy B. Trubnikowa Wielki leksykon broni i uzbrojenia/ Some remarks on terminology in studies on historic weapons - in connection with the Polish edition of B. Trubnikov's Wielki leksykon broni i uzbrojenia [Great Lexicon of Weapons]/ Sur la nécessité de propager la terminologie des armes, remarques à propos de l'ouvrage de B. Trubnikov, Wielki leksykon broni i uzbrojenia [Grand lexique des armes], paru en polonais, p. 73

Recenzje, Sprawozdania i Zapiski/ Reviews, reports and notes/ Critiques, comptes rendus et notes, p. 79
Kronika Naukowa/Chronicle/ Chronique scientifique, p. 109